μικροδιαχωρισμοί στην πόλη

Εργαλεία

Η έρευνα συνδυάζει ποσοτικές και ποιοτικές μεθόδους, εφαρμόζοντας μια μικτή μεθοδολογία, που επιτρέπει την στατιστική επεξεργασία δεδομένων που συλλέγονται μέσα από ημι-δομημένες βιογραφικού τύπου συνεντεύξεις, παράλληλα με την ποιοτική ανάλυση του υλικού. Οι συνεντεύξεις απευθύνονται σε κατοίκους και ανθρώπους σχετιζόμενους με την πολυκατοικία (ιδιοκτήτες, επαγγελματίες κα). Για την προσέγγιση του δείγματος εφαρμόστηκε η μέθοδος της χιονοστιβάδας μέσω ενός αρχικού δικτύου επαφών της ερευνητικής ομάδας και συνεργαζόμενων ερευνητών.

Παρακάτω παρουσιάζονται τα βασικά εργαλεία που έχουν αξιοποιηθεί για την έρευνα.

Ερωτηματολόγια

Οι συνεντεύξεις πραγματοποιούνται με βάση ερωτηματολόγιο (Οδηγό Συνέντευξης) το οποίο συνδυάζει κλειστού και ανοιχτού τύπου ερωτήσεις. Έχουν σχεδιαστεί δύο βασικοί τύποι ερωτηματολογίων: 

το Φυλλάδιο Α που διερευνά την ταυτότητα κάθε πολυκατοικίας και επιτρέπει την χαρτογράφηση όλων των διαμερισμάτων και της ανθρωπογεωγραφία της κάθε πολυκατοικίας

το Φυλλάδιο Β το οποίο απευθύνεται σε διαφορετικές στεγαστικές κατηγορίες ανάλογα με την σχέση των συνεντευξιαζόμενων με το διαμέρισμα. Συγκεκριμένα έχουν σχεδιαστεί επτά διαφορετικά προφίλ χρηστών της πολυκατοικίας: 

  1. Ιδιοκάτοικοι διαμερίσματος που αποκτήθηκε μέσω αγοράς (Φυλλάδιο Β 1.1)
  2. Ιδιοκάτοικοι διαμερίσματος που αποκτήθηκε κατά παραγγελία (συμμέτοχοι σε αντιπαροχή ή σε κατασκευές με άλλο τρόπο) (Φυλλάδιο Β 1.2)
  3. Ιδιοκάτοικοι διαμερίσματος που αποκτήθηκε μέσω κληρονομιάς ή γονικής παροχής (Φυλλάδιο Β 1.3)
  4. Ένοικοι που τους έχει παραχωρηθεί η χρήση του διαμερίσματος (Φυλλάδιο Β 1.4)
  5. Ιδιοκτήτες διαμερίσματος που δεν μένουν πλέον στο συγκεκριμένο διαμέρισμα ή και δεν έμειναν ποτέ (Φυλλάδιο Β 1.5)
  6. Ενοικιαστές (Φυλλάδιο Β 2.1)
  7. Άτομα που χρησιμοποιούν ένα διαμέρισμα ή κατάστημα για επαγγελματικούς σκοπούς (Φυλλάδιο Β 3.1)

Δομή ερωτηματολογίων 

Εκτός από την πρώτη ενότητα που αφορά στοιχεία για την κωδικοποίηση του ακινήτου και της συνέντευξης (Ενότητα Α), τα ερωτηματολόγια περιλαμβάνουν τρεις μεγάλες ενότητες: 

  • Ενότητα Β: Βασικές πληροφορίες για το διαμέρισμα και τον/την συνεντευξιαζόμενο/η 
  • Ενότητα Γ: Στεγαστική εμπειρία (που περιλαμβάνει ερωτήσεις για τη στεγαστική διαδρομή, τις επενδύσεις σε ακίνητα, την αξιολόγηση στεγαστικών επιλογών και πολιτικών, την πολυκατοικία και τη γειτονιά, τις καθημερινές πρακτικές).
  • Ενότητα Δ: Επάγγελμα, εκπαίδευση, εισόδημα 

Ηλεκτρονική βάση δεδομένων

Η πληροφορία μεταγράφεται σε ειδικά σχεδιασμένη ηλεκτρονική βάση δεδομένων με αξιοποίηση της ηλεκτρονικής πλατφόρμας Lime Survey. Για την μεταγραφή των ποιοτικών ερωτήσεων, προηγείται περαιτέρω επεξεργασία, ταξινόμηση/κατηγοριοποίηση και κωδικοποίηση των απαντήσεων, με βάση επαναλαμβανόμενα θέματα. Η μέθοδος αυτή δίνει τη δυνατότητα να εντοπιστούν ζητήματα που δεν ήταν εκ των προτέρων γνωστά στην ερευνητική ομάδα, καθώς και να υπάρξει μεγαλύτερη ερμηνευτική εμβάθυνση σε σύνθετα σύνθετα και διαφοροποιημένα ζητήματα, που σχετίζονται με τις στεγαστικές διαδρομές, τις καθημερινές πρακτικές και τις αντιλήψεις των συνεντευξιαζόμενων.

Χαρτογραφικό υπόβαθρο

Η χαρτογραφική απεικόνιση του κοινωνικού προφίλ των περιοχών του Δήμου Αθήνας και η χαρτογράφηση των υπό μελέτη πολυκατοικιών επιτρέπει στατιστικές και χωρικές επεξεργασίες ποσοτικών δεδομένων (ΕΛΣΤΑΤ, SECSTACON) σχετικά με τα δημογραφικά και κοινωνικά χαρακτηριστικά των κατοίκων του Δήμου Αθηναίων, για τον καθορισμό τυπολογίας περιοχών με βάση την κοινωνική σύνθεση και τον τρόπο κατοίκησης των περιοχών.

Το υπόβαθρο που έχει δημιουργική επιτρέπει την καλύτερη κατανόηση των χωρο-κοινωνικών δυναμικών της περιοχής μελέτης, και την συσχέτιση των ευρημάτων από την έρευνα πεδίου μέσω των συνεντεύξεων και των τυπολογιών ιστοριών πολυκατοικιών με την χωροθέτησή τους.